Groch z kapustą – tradycyjny smak polskiej Wigilii
Dzisiaj na blogu przenosimy się w czasie, do dawnych wigilijnych stołów, gdzie tradycja i smak były nierozłączne.
Na tapet bierzemy jedną z najbardziej klasycznych, polskich potraw wigilijnych – groch z kapustą.
W wielu domach, jak u mnie, nazywana jest właśnie tak, choć niektórzy wolą odwrotnie: kapusta z grochem. Jak zwał, tak zwał – jedno jest pewne: to danie pełne historii i głębokiego smaku.
Odkryj tradycyjny przepis na groch z kapustą – jedno z najstarszych polskich dań wigilijnych. Dowiedz się, skąd się wywodzi, jak go przygotować i dlaczego warto przywrócić tę potrawę na świąteczny stół.
Dlaczego groch z kapustą to smak tradycji?
Groch z kapustą to potrawa, która ma swoje korzenie w polskiej kuchni ludowej. Tradycyjnie pojawiała się na stołach chłopskich, szczególnie w okresach postnych, kiedy ograniczano spożycie mięsa. Bogactwo składników – kapusta kiszona i groch – sprawiało, że danie było pożywne i sycące. W wigilię przygotowywano je w duchu postu, co dodatkowo podkreślało jego symbolikę.
Ta potrawa nie była jednak jedynie prostym posiłkiem. W polskiej kulturze groch z kapustą symbolizował jedność i obfitość – groch, jako symbol płodności, oraz kapusta, kojarzona z dostatkiem, razem miały zapewnić dobrobyt i pomyślność na nadchodzący rok.
Historia grochu z kapustą
Pierwsze wzmianki o grochu z kapustą pojawiają się już w dawnych polskich książkach kucharskich z XIX wieku, choć samo danie na pewno było znane znacznie wcześniej.
Przygotowanie było bardzo proste: gotowano groch i mieszano go z ugotowaną kiszoną kapustą, czasami dodając cebulę i przyprawy. Z biegiem lat do przepisu zaczęto dodawać różne regionalne wariacje – od wędzonek (na czas poza postem), przez suszone grzyby, aż po śliwki.
Dla wielu starszych pokoleń groch z kapustą to esencja Wigilii, której smak budzi wspomnienia dzieciństwa. Tak było i u mnie – tę potrawę zawsze przygotowywała moja babcia, tylko ona robiła to w taki sposób, że smaku nie da się zapomnieć. Dziś staram się odtworzyć jej przepis, by tradycja nie zaginęła.
Jak przygotować groch z kapustą?
Choć są różne szkoły przygotowywania tego dania, ja zawsze kieruję się recepturą mojej babci. Używam całego grochu, który należy namoczyć na kilka godzin, a następnie ugotować do miękkości. Kapusta kiszona powinna być lekko odciśnięta, ale nie za bardzo – to jej kwaskowy smak nadaje daniu charakteru. Całość duszę razem, doprawiając solą, pieprzem i odrobiną majeranku. Można dodać cebulę zeszkloną na oleju, która nadaje potrawie delikatnej słodyczy.
Jeśli chcesz spróbować czegoś nowego (lub właściwie – bardzo starego!), groch z kapustą to idealny wybór na wigilijny stół. A jeśli brakuje Ci inspiracji, koniecznie sprawdź mój przepis poniżej!
Ciekawostki o grochu z kapustą
- Wyrażenie „groch z kapustą” w języku polskim oznacza chaos i bałagan, ale w kuchni to harmonia smaków i tradycji.
- W niektórych regionach Polski groch z kapustą był także jedzony na weselach jako symbol jedności małżeńskiej.
- Kiszoną kapustę, będącą bazą dania, uważano za „superfood” na długo przed modą na zdrową żywność – była źródłem witaminy C w zimowe dni.
Podsumowanie
A jakie dania wigilijne królują na Waszych stołach?
Czy znacie groch z kapustą, a może macie swoje regionalne wersje tej potrawy?
Podzielcie się swoimi wspomnieniami i przepisami w komentarzach – chętnie poczytam o Waszych tradycjach!
#tradycyjnepolskiepotrawy #grochzkapustąprzepis #wigilijnedaniapostne #grochzkapustą #polskiedaniawigilijne
W moich przepisach 1 szklanka ma objętość 250 ml, 1 kostka masła to 200 g, a 1 łyżka (15 ml) lub łyżeczka (5 ml) jest domyślnie płaska, chyba że podam inaczej, np. kopiasta.
Warzywa i owoce ważymy po obraniu i wypestkowaniu, czyli części jadalne (surowe, przed obróbką termiczną), natomiast konserwowe po odsączeniu z zalewy. Jeśli jemy ze skórką wtedy ważymy ze skórką. Warzywa i owoce mrożone ważymy przed rozmrożeniem. Produkty sypkie typu makaron, ryż, kasza ważymy suche, przed gotowaniem.
Przepis na groch z kapustą
ilość porcji: 12
czas przygotowania: 10 minut
czas namaczania: 12 godzin
czas gotowania: 2 godziny
czas całkowity: 14 godz. 10 min.
Składniki na groch z kapustą:
- 1 kg kiszonej kapusty
- 2 szkl. (400 g) grochu całego
- 8 suszonych grzybów
- 1 duża cebula
- 2 listki laurowe
- 5-6 ziarenek ziela angielskiego
- 6 ziarenek pieprzu czarnego
- 2/3 łyżeczki kminku całego
- 1/2 łyżeczki majeranku
- 1/3 łyżeczki kozieradki – opcjonalnie
- sól
- pieprz czarny świeżo mielony
- 1 czubata łyżeczka cukru, miodu lub erytrytolu
- 2 łyżki oleju
- 3 łyżki masła
Jak przygotować groch z kapustą:
Groch moczymy w wodzie przez 12 godzin.
W osobnej miseczce moczymy grzyby suszone, także zostawiamy na noc.
Do garnka przekładamy kapustę, pokrojone grzyby wraz z wodą spod moczenia, podlewamy ok. 1/2 litra wody, dodajemy listki laurowe, ziele angielskie, ziarnisty pieprz, majeranek i 1/3 łyżeczki kminku oraz opcjonalnie kozieradkę.
Gotujemy na wolnym ogniu do miękkości, ok. 2 godzin, co jakiś czas mieszając, aby kapusta się nie przypaliła.
Groch płuczemy, zalewamy 1/2 litra wrzątku, dodajemy 1 płaską łyżeczkę soli i 1/3 łyżeczki kminku.
Gotujemy do miękkości, uważając, aby się nie rozgotował.
Gdy groch będzie już miękki i wchłonie prawie całą wodę, przykrywamy go pokrywką i odstawiamy na czas gotowania kapusty.
Groch powinien w tym czasie wchłonąć całą wodę, w której się gotował.
Ugotowaną kapustę doprawiamy cukrem oraz solą i pieprzem do smaku.
Cebulę kroimy w kosteczkę i szklimy na oleju.
Ugotowany groch przekładamy do kapusty z grzybami, dodajemy przesmażoną cebulę i doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Mieszamy.
Gdyby kapusta z grochem okazała się za sucha to dolewamy ok. 2-3 łyżek wrzątku.
Na koniec dodajemy masło, dzięki któremu kapusta stanie się przyjemnie kremowa.
Gotujemy całość jeszcze przez około 10 minut.
Studzimy i przechowujemy w lodówce do 7 dni. Możemy również zamrozić w pojemnikach.
Smacznego!
Moja rada:
Groch z kapustą warto przygotować kilka dni przed świętami, gdyż najlepiej smakuje po 2 dniach.
Jeśli podoba Ci się moja strona i to co robię, możesz stać się jej częścią wspierając moją twórczość. Wystarczy, że postawisz mi pyszną kawę ⤵️ Będzie mi szalenie miło! ❤️
******
kalorie (kcal): 133 kcal (100 g)
białka (B): 7,1 g
tłuszcze (T): 3,7 g
węglowodany (W): 18,1 g
błonnik (f): 1,4 g
******
Informacje dotyczące wartości odżywczych zostały obliczone na podstawie użytych składników. Wartość odżywcza zależy od użytych składników przez Ciebie, więc należy traktować je jedynie jako przybliżone.
*Przepis ten został pierwotnie opublikowany w grudniu 2013 r. Zdjęcia zostały zaktualizowane, a tekst zmodyfikowany o dodatkowe informacje i wstęp.